Mô hình Just In Time - Ưu nhược điểm và cách triển khai

Mô hình Just In Time là gì?

Sản xuất đúng lúc - Just In Time, hay JIT, là một chiến lược sản xuất được thiết kế để đáp ứng nhu cầu một cách chính xác nhất có thể trong khi giảm thiểu lãng phí và chi phí phụ liên quan đến việc tạo ra hàng hóa thặng dư. Nó rất giống với sản xuất Lean và các thuật ngữ này đôi khi được sử dụng thay thế cho nhau.

Còn được gọi là sản xuất chu kỳ ngắn, quy trình liên tục hoặc sản xuất tinh gọn, JIT nhằm mục đích sản xuất chính xác những gì, khi nào và số lượng đã được đặt hàng. Do đó, dự báo nhu cầu chính xác là điều kiện tiên quyết của mô hình sản xuất này.

Mô hình Just In Time hướng tới việc loại bỏ những nhược điểm từ quá trình sản xuất kém hiệu quả. Điều này dẫn đến giảm hàng tồn kho, chi phí lao động, không gian lưu trữ, thời gian lưu thông, v.v.

Các nhược điểm sản xuất chính mà JIT giải quyết :

1. Sản xuất thừa : là sản xuất sản phẩm nhiều hơn nhu cầu thị trường. Nó được coi là sự lãng phí nghiêm trọng nhất vì nó làm lãng phí thời gian, không gian lưu trữ và tiền bạc, đồng thời tồn đọng những vấn đề khác trong quy trình sản xuất và kinh doanh của công ty.
2. Thời gian chờ : Thời gian chờ một quy trình khác kết thúc để bắt đầu một quy trình sẽ không hiệu quả và lãng phí thời gian. Luồng của tất cả các hoạt động sản xuất phải hiệu quả và liên tục. Một số ước tính cho rằng hơn 90% thời gian sản xuất của một sản phẩm là thời gian chờ.
3. Hàng tồn kho dư thừa : Có nghĩa là một công ty đã sản xuất nhiều hơn nhu cầu của thị trường hoặc nhu cầu giảm đột ngột sau khi hàng tồn kho được sản xuất. Dù bằng cách nào, nó cũng gây tổn hại cho việc kinh doanh vì nó chiếm không gian lưu trữ và cần quản lý. Các công ty thường tự loại bỏ hàng tồn kho dư thừa bằng cách bán giảm giá hoặc tiêu huỷ, có thể làm giảm lợi nhuận đáng kể.

Sự ra đời của mô hình Just In Time

Mô hình Just In Time bắt đầu ra đời sau Thế chiến thứ hai. Các doanh nghiệp sản xuất của Nhật Bản chật vật với số vốn mình có và bắt đầu áp dụng hệ thống này vì họ không thể sử dụng các phương pháp sản xuất hàng tồn kho số lượng lớn mà các nước phát triển đang sử dụng. Họ cũng thiếu tài nguyên thiên nhiên và lao động sẵn có để đảm nhận việc sản xuất hàng tồn kho hàng loạt.

Do đó, các doanh nghiệp sản xuất này đã xây dựng các nhà máy nhỏ hơn và nhanh chóng biến một lượng nhỏ nguyên liệu thô thành các lô sản phẩm hoặc linh kiện nhỏ. Số lượng nhỏ sản phẩm này cho phép các nhà sản xuất tạo ra mức vốn lưu động có thể duy trì được trong khi giảm thiểu rủi ro tài chính của họ.

Trong khi khái niệm Just In Time ban đầu được cho là của Toyota (thậm chí nó còn được gọi là Hệ thống sản xuất Toyota trên các phương tiện truyền thông phương Tây), một số người cho rằng các nhà máy đóng tàu của Nhật Bản đã phát triển và thực hiện thành công phương pháp này trước tiên. Bất kể ai trong số này là người khởi xướng, ý tưởng này được nảy sinh từ việc Nhật Bản sau chiến tranh thiếu nguồn vốn, thiếu không gian cho các nhà máy lớn và hàng tồn kho, cũng như thiếu tài nguyên thiên nhiên.

Mô hình Just In Time so với các phương pháp sản xuất truyền thống

Trước đây, các doanh nghiệp sản xuất dự trữ nguyên liệu thô số lượng lớn và sản xuất số lượng thành phẩm lớn hơn đề phòng nhu cầu về sản phẩm của thị trường tăng lên, nó được gọi là Just In Case (JIC). Các công ty gọi lượng hàng tồn kho tăng thêm này là hàng tồn kho an toàn và nó buộc họ phải quản lý lượng hàng tồn kho dư thừa này, chấp nhận giảm bớt lợi nhuận của họ.

Tuy nhiên, đối với mô hình Just In Time - sản xuất đúng lúc sẽ thường xuyên đặt hàng nguyên liệu thô ở số lượng nhỏ, chỉ đáp ứng đủ nhu cầu cần thiết cho sản xuất ngắn hạn. Đặt hàng tồn kho khi cần thiết có nghĩa là một doanh nghiệp luôn hoạt động với mức tồn kho thấp và không cần phải dự trữ an toàn. Do đó, chiến lược sản xuất đúng lúc Just In Time sẽ giảm hoặc loại bỏ chi phí vận chuyển, bảo quản, lưu trữ hàng tồn kho dư thừa, đồng thời giảm lãng phí.

Khi nào nên sử dụng mô hình Just In Time

Mô hình Just In Time là phù hợp với các doanh nghiệp sản xuất theo đơn đặt hàng. Đặc điểm cốt lõi của JIT trong sản xuất là các nguyên vật liệu để sản xuất phải đến chính xác khi thời gian sản xuất dự kiến ​​bắt đầu, chứ không phải sớm hơn, tức là sẽ không có tồn kho nguyên vật liệu. Và mặt khác, các thành phẩm phải được giao đi ngay khi hoàn tất sản xuất.

Điều này có nghĩa là JIT có thể được sử dụng tốt nhất khi nhu cầu thị trường về sản phẩm có thể được dự báo với độ chính xác cao, nhu cầu không có biến động đột ngột và khi bạn có các nhà cung cấp nguyên vật liệu có độ tin cậy, uy tín cao.

Ưu điểm và nhược điểm của mô hình Just In Time

Ưu điểm của mô hình Just In Time

Khi các doanh nghiệp triển khai một hệ thống sản xuất theo mô hình Just In Time, họ có thể sẽ thấy tác động sâu rộng đến năng suất, quản lý rủi ro và chi phí vận hành của họ. Dưới đây là một số lợi ích mà các doanh nghiệp sản xuất JIT có được :

1. Giảm mạnh mức tồn kho
2. Thời gian sản xuất ngắn hơn
3. Giảm chi phí lao động
4. Cần ít không gian hơn để hoạt động
5. Giảm lượng tồn kho bán thành phẩm trong quá trình làm việc (WIP)
6. Cải thiện chất lượng sản phẩm (ít lỗi hơn)
7. Giảm thời gian thông lượng
8. Giảm thiểu giờ làm việc của công nhân
9. Tăng số lượng lô hàng

Nhược điểm của mô hình Just In Time

Phần lớn, các doanh nghiệp áp dụng phương pháp sản xuất theo mô hình Just In Time sẽ thấy mức tồn kho thấp hơn, thời gian chu kỳ sản xuất giảm, thời gian đưa ra thị trường nhanh hơn và chi phí hoạt động giảm. Nhưng có những rủi ro, đặc biệt là đối với các công ty nhỏ. Một nhà cung cấp gặp sự cố và không thể cung cấp nguyên vật liệu mà công ty cần có thể làm gián đoạn hoặc ngừng toàn bộ quy trình sản xuất.

Ngoài ra, đơn đặt hàng của khách hàng đối với các sản phẩm có thể vượt quá khả năng đã dự báo của công ty, điều này có thể làm trì hoãn việc vận chuyển hàng thành phẩm cho một số khách hàng.

Để có cơ hội thành công tốt nhất chỉ trong thời gian ngắn, điều quan trọng là các công ty phải tìm các nhà cung cấp ở gần hoặc có thể cung cấp nguyên vật liệu một cách nhanh chóng và uy tín. Điều quan trọng nữa là các nhà cung cấp này phải không yêu cầu lượng đặt hàng tối thiểu có thể gây ảnh hưởng cho các doanh nghiệp nhỏ, một số nhà cung cấp bắt buộc bạn phải nhập nguyên vật liệu theo số lượng tối thiểu mới tính giá tốt cho bạn.

Làm thế nào để triển khai mô hình Just In Time

Mô hình Just In Time chủ yếu dựa vào mối quan hệ với nhà cung cấp, tiêu chuẩn hóa quy trình sản xuất và cải tiến liên tục. Đó là lý do tại sao một số doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ hơn, thường gặp khó khăn trong việc triển khai hệ thống. Để có thể triển khai mô hình Just In Time tốt, bạn cần đáp ứng các yếu tố dưới đây :

Mối quan hệ tốt với nhà cung cấp

Thứ nhất, các công ty lớn hơn có lợi thế hơn so với các doanh nghiệp vừa và nhỏ do quy mô hoạt động của họ, vì họ chiếm một phần lớn hoạt động kinh doanh của nhà cung cấp nên họ dễ dàng đạt được vị thế ưu tiên. Và khi các vấn đề xảy ra trong chuỗi cung ứng, các khách hàng nhỏ hơn bị bỏ qua để ủng hộ những khách hàng lớn hơn. Với mô hình Just In Time, kiểu gián đoạn này có thể khiến toàn bộ hoạt động bị sai lệch vì hoạt động kinh doanh phụ thuộc quá nhiều vào các nhà cung cấp và không giữ được bất kỳ nguồn dự trữ tồn kho an toàn nào. Đó là lý do tại sao các mối quan hệ tốt với nhà cung cấp là chìa khóa để mô hình Just In Time hoạt động mượt mà. Một cách khác để giảm thiểu vấn đề này là chọn các nhà cung cấp địa phương, gần cơ sở sản xuất của bạn.

Giao tiếp nội bộ hiệu quả

Giao tiếp nội bộ cũng có thể là một vấn đề. Khi thông tin liên quan đến hoạt động sản xuất bị gián đoạn, mọi bộ phận đều có hệ thống dữ liệu riêng biệt, thì việc liên lạc sẽ bị ảnh hưởng. Điều đó làm chậm toàn bộ hoạt động, gây ra dữ liệu không chính xác và có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận của công ty. Để hoạt động sản xuất đúng lúc, đơn đặt hàng của khách hàng phải đến phòng kế hoạch ngay khi đại diện bán hàng nhập đơn đặt hàng đó vào hệ thống của họ. Và điều đó đòi hỏi một hệ thống dữ liệu tập trung như hệ thống ERP.

Các quy trình tiêu chuẩn hóa

Chuẩn hóa quy trình là yếu tố cần thiết để mô hình Just In Time hoạt động hiệu quả, quy trình sản xuất cần phải được thiết kế một cách khoa học ở tất cả các khâu, đáp ứng đủ yêu cầu cần thiết để sản xuất theo nhu cầu chung của khách hàng.

Sản xuất theo lô nhỏ

Sản xuất các lô nhỏ có nhiều lợi thế hơn, bao gồm chất lượng tốt hơn do tập trung vào một lượng hàng nhất định, ít hàng tồn kho trong quá trình làm việc hơn và giảm chi phí hàng tồn kho cũng như không gian lưu trữ cần thiết. Đối với sản xuất trong thời gian ngắn, sản xuất số lượng hàng hóa cần thiết ngay lập tức và không cần tồn kho là đặc điểm cốt lõi của mô hình Just In Time.

Quy trình làm việc hiệu quả

Ngoài việc tiêu chuẩn hóa các quy trình và sản xuất theo các lô nhỏ, một doanh nghiệp sản xuất theo mô hình Just In Time phải bố trí cơ sở vật chất được quy hoạch hiệu quả để hỗ trợ quy trình sản xuất. Điều này có thể được tạo ra bằng cách tiếp cận được gọi là sản xuất theo công đoạn hay sản xuất dạng tế bào, trong đó thiết bị, máy móc, công cụ và máy trạm được sắp xếp trong các ô để phù hợp với quy trình công việc được tối ưu hóa, giảm thời gian thiết lập và thay đổi, đồng thời đảm bảo chuyển động hợp lý của vật liệu.

Mô hình Just In Time là một giải pháp hiệu quả để tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu lãng phí và tối đa hóa hiệu suất. Tuy nhiên, để áp dụng thành công Just In Time, doanh nghiệp cần có sự hỗ trợ từ hệ thống quản lý sản xuất hiện đại, đồng bộ hóa thông tin và cải thiện quy trình làm việc. MekongSoft cung cấp các giải pháp phần mềm quản lý sản xuất toàn diện, giúp doanh nghiệp chuẩn hóa quy trình, quản lý tồn kho chính xác, và tối ưu hóa mối quan hệ với nhà cung cấp. Hãy liên hệ MekongSoft để nhận tư vấn chi tiết và nâng cao hiệu quả hoạt động của bạn.

Thông tin liên hệ:

• Công ty cổ phần phần mềm Mekong

• Hotline: 0944 443 558

• Email: support@mekongsoft.com.vn