Thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng mà doanh nghiệp phải biết

Nội Dung

1.Doanh thu là gì?

2.Cách xác định doanh thu

3.Các khoản thu sẽ không được ghi nhận là doanh thu bán hàng

4.Cách nhận biết giao dịch

5.Nguyên tắc ghi nhận doanh thu

5.1.Doanh thu bán hàng

5.2.Doanh thu cung cấp dịch vụ

5.3.Doanh thu từ hợp đồng kinh tế

5.4.Doanh thu từ bán bất động sản

6.Thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng là khi nào?

7.Thời điểm ghi nhận thuế và xuất hoá đơn

7.1.Thời điểm ghi nhận thuế và xuất hoá đơn hàng hoá

7.2.Thời điểm ghi nhận thuế và xuất hoá đơn dịch vụ

7.3.Thời điểm ghi nhận thuế và xuất hoá đơn xây dựng, lắp đặt

7.4.Thời điểm ghi nhận thuế và xuất hoá đơn hàng hoá nhập khẩu

Bài viết sẽ dựa trên căn cứ pháp lý từ những văn bản pháp luật sau :

Quyết định 149/2001/QĐ_BTC ban hành 4 chuẩn mực kế toán Việt Nam

Thông tư 219/2013/TT_BTC ngày 31/12/2013 về thuế GTGT

Thông tư 78/2014/TT_BTC ngày 18/06/2014 về thuế TNDN

Thông tư 39/2014/TT_BTC ngày 31/3/2014 về hóa đơn

Thông tư 96/2015/TT_BTC về thuế TNDN

Văn bản hợp nhất số 04/VBHN-BTC ngày 20/01/2020

Nghị định 123/2020/NĐ-CP

Doanh thu là gì?

Doanh thu là tổng giá trị lợi ích kinh tế của một doanh nghiệp đã thu hoặc sẽ thu được trong quá trình hoạt động sản xuất,  đầu tư, kinh doanh làm tăng vốn chủ sở hữu.
Theo chuẩn mực kế toán số 14 (VAS 14), doanh thu không bao gồm các nguồn thu hộ cho bên thứ 3, các khoản vốn góp của cổ đông làm tăng vốn sở hữu nhưng sẽ không được xác định là doanh thu.

Cách xác định doanh thu

Doanh thu giao dịch xác định dựa trên thoả thuận giữa bên bán và bên mua bằng giá trị của các khoản thu hoặc sẽ thu sau khi trừ đi tất cả chiết khấu, giảm giá, khuyến mãi và giá trị hàng hoàn trả.

Đối với khoản thu sẽ thu được xác định bằng giá trị danh nghĩa quy đổi tại thời điểm ghi nhận doanh thu, giá trị thực tế trong tương lai có thể sẽ cao hơn.

Đối với trao đổi hàng hoá, dịch vụ để lấy hàng hoá, dịch vụ khác thì về bản chất sẽ không được coi là giao dịch doanh thu.

Tham khảo phần mềm quản lý bán hàng của MekongSoft, phần mềm giúp bạn truy xuất và tính toán doanh thu cho doanh nghiệp nhanh chóng, tiết kiệm thời gian và tránh những sai sót trong quá trình bán hàng.

Các khoản thu sẽ không được ghi nhận là doanh thu bán hàng

Dưới đây là các khoản doanh thu sẽ không được ghi nhận vào phần doanh thu bán hàng, mà phải được ghi nhận theo quy định của VAS 14:

✅ Giá trị hàng hoá, thành phẩm đang được xuất giao cho bên thứ 3 gia công (ghi nhận vào khoản ghi nợ TK154);

✅ Giá trị hàng hoá đang ký gửi, gửi bán (chỉ ghi nhận khi có hoá đơn bán hàng);

✅ Các khoản thu hộ (ghi vào khoản nợ phải trả TK 331);

✅ Các khoản đặt cọc, trả trước từ khách hàng (ghi vào khoản nợ phải trả TK 331);

✅ Tiền từ việc bán sản phẩm thử nghiệm (ghi vào Xây dựng cơ bản dở dang TK 241);

✅ Các khoản góp vốn từ chủ sở hữu hoặc cổ đông (ghi vào vốn góp chủ sở hữu TK 411);

✅ Nguồn thu từ hoạt động tài chính (ghi vào Doanh thu hoạt động tài chính TK 515);

✅ Thu nhập khác không từ hoạt động kinh doanh thông thường (ghi vào Thu nhập khác TK 711).

Cách nhận biết giao dịch

Tiêu chuẩn nhận biết tuỳ thuộc vào từng giao dịch, cần phải tách riêng ra những bộ phận giao dịch đơn lẻ để xác định giao dịch và ghi nhận doanh thu.

Ví dụ MekongSoft cung cấp một gói dịch vụ phần mềm và bảo trì phần mềm cho khách hàng, doanh thu bán hàng sẽ được tính ngay tại lúc MekongSoft hoàn thành bàn giao phần mềm cho khách hàng, còn doanh thu từ bảo trì phần mềm sẽ được dời lại cho đến khi MekongSoft hoàn thành việc bảo trì cho khách hàng.

Hợp đồng kinh tế cũng có thể bao gồm nhiều dịch vụ không thể tách rời, trong trường hợp này cần phải xét đến mối quan hệ tổng thể của giao dịch.

Nguyên tắc ghi nhận doanh thu

Doanh thu bán hàng

Những nguyên tắc và điều kiện ghi nhận doanh thu từ bán hàng bao gồm:

☑️ Doanh thu đã được xác định một cách chắc chắn;

☑️ Doanh nghiệp đã chuyển phần lớn rủi ro và lợi ích của quyền sở hữu hàng hoá cho người mua;

☑️ Doanh nghiệp đã bàn giao quyền kiểm soát và quản lý hàng hoá cho người mua;

☑️ Doanh nghiệp sẽ thu được hoặc đã thu nguồn lợi kinh tế từ giao dịch bán hàng;

☑️ Doanh nghiệp cần phải xác định và ghi nhận đồng thời các chi phí liên đới với giao dịch bán hàng.

Doanh thu cung cấp dịch vụ

Đối với hoạt động cung cấp dịch vụ, doanh thu chỉ được ghi nhận khi đã thoả mãn các yếu tố sau:

☑️ Doanh thu đã được xác định một cách chắc chắn;

☑️ Doanh nghiệp sẽ thu được hoặc đã thu nguồn lợi kinh tế từ giao dịch cung cấp dịch vụ;

☑️ Xác định phần cung ứng dịch vụ đã hoàn thành tại thời điểm lập báo cáo;

☑️ Xác định và ghi nhận đồng thời các chi phí liên quan đến giao dịch cung cấp dịch vụ đó.

Doanh thu từ hợp đồng kinh tế

Như đã nói ở trên, hợp đồng kinh tế bao gồm nhiều giao dịch liên quan, do đó doanh nghiệp cần phải tách bạch và nắm rõ các giao dịch để ghi nhận doanh thu.

☑️ Doanh nghiệp cần ghi nhận riêng lẻ các doanh thu từ bán hàng và doanh thu cung ứng dịch vụ;

☑️ Doanh thu chỉ được ghi nhận khi hoàn thành hoạt động cung ứng dịch vụ;

☑️ Chỉ ghi nhận doanh thu khi đã hoàn thành nghĩa vụ với người mua trong trường hợp doanh nghiệp có nghĩa vụ cung cấp dịch vụ dùng thử, chiết khấu, giảm giá, khuyến mãi.

Doanh thu từ bán bất động sản

Đối với doanh thu bán hàng bất động sản cần đảm bảo đầy đủ điều kiện sau:

☑️ Doanh thu đã được xác định một cách chắc chắn;

☑️ Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích của quyền sở hữu bất động sản cho người mua;

☑️ Doanh nghiệp đã bàn giao quyền kiểm soát và quản lý bất động sản cho người mua, đã từ bỏ quyền sở hữu bất động sản;

☑️ Doanh nghiệp sẽ thu được hoặc đã thu nguồn lợi kinh tế từ giao dịch kinh doanh bất động sản;

☑️ Xác định và ghi nhận đồng thời các chi phí liên quan đến giao dịch mua bán bất động sản đó.

Ghi nhận doanh thu bán hàng

Thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng là khi nào?

Dựa vào nguyên tắc ghi nhận doanh thu, thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng sẽ là:

Thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng là khi mà doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích của quyền sở hữu hàng hoá cho bên mua, lúc này giao dịch được coi là hoàn thành và sẽ được ghi nhận vào doanh thu bán hàng. Doanh nghiệp vẫn có thể chịu một phần rủi ro và lợi ích của quyền sở hữu đến khi toàn bộ thủ tục được hoàn thành. Ví dụ chủ đầu tư sẽ vẫn được giữ quyền sở hữu chung cư cho đến khi bên mua hoàn tất các khoản thanh toán, trường hợp này doanh thu sẽ được ghi nhận ngay khi bàn giao quyền kiểm soát và quản lý chung cư cho bên mua mà không cần đợi đến khi hoàn thành tất cả các thủ tục pháp lý liên quan.

Thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng là khi doanh nghiệp đảm bảo được chắn chắn sẽ không xảy ra trường hợp trả hàng từ phía người mua. Đối với trường hợp trả hàng để lấy một loại hàng hoá khác, thì doanh thu bán hàng sẽ được ghi nhận lại theo giá trị hàng hoá mới nhưng vẫn phải đảm bảo các nguyên tắc ghi nhận doanh thu.

Thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng là khi doanh nghiệp đảm bảo chắc chắn sẽ thu được nguồn lợi từ giao dịch bán hàng đó, loại bỏ được hết tất cả các rủi ro có thể ảnh hưởng đến việc mất đi nguồn thu từ giao dịch đó. Ví dụ doanh nghiệp phải đảm bảo có sự cam kết chắc chắn mua hàng và thanh toán từ đối tác nước ngoài, không có các rủi ro sẽ dẫn đến việc huỷ bỏ giao dịch thì lúc này sẽ được ghi nhận doanh thu.

Thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng là khi doanh nghiệp đã xác định và ghi nhận hết các chi phí phát sinh liên quan đến giao dịch đó, kể cả chi phí sau giao dịch.

Thời điểm ghi nhận thuế và xuất hoá đơn

Thời điểm ghi nhận thuế và xuất hoá đơn sẽ được chia thành các trường hợp như sau:

Thời điểm ghi nhận thuế và xuất hoá đơn hàng hoá

Tại thời điểm bàn giao hàng hoá, chuyển giao quyền quản lý, sở hữu, kiểm soát hàng hoá cho bên mua, bất kể là đã thanh toán hay chưa.

Thời điểm ghi nhận thuế và xuất hoá đơn dịch vụ

Đối với cung ứng dịch vụ thu tiền trước hoặc trong quá trình cung ứng dịch vụ thì thời điểm ghi nhận thuế và xuất hoá đơn được xác định tại thời điểm nhận tiền thanh toán, tuy nhiên doanh thu chỉ được ghi nhận khi đã hoàn thành cung ứng dịch vụ.

Đối với cung ứng dịch vụ thu tiền sau thì thời điểm ghi nhận thuế và xuất hoá đơn xác định tại thời điểm hoàn thành cung ứng dịch vụ.

Đối với trường hợp nhận cọc, tạm ứng sẽ không cần phải ghi nhận thuế và xuất hoá đơn.

=> Chú ý : Hoàn thành cung ứng dịch vụ trong tháng nào thì phải xuất hoá đơn và ghi nhận thuế trong tháng đó, không chồng chéo các tháng với nhau.

Thời điểm ghi nhận thuế và xuất hoá đơn xây dựng, lắp đặt

Thời điểm ghi nhận thuế và xuất hoá đơn xây dựng, lắp đặt là thời điểm hoàn thành bàn giao, nghiệm thu công trình, bất kể là đã thanh toán hay chưa.

Văn bản nghiệm thu, bàn giao lúc này sẽ là căn cứ pháp lý để ghi nhận thuế và xuất hoá đơn.

Thời điểm ghi nhận thuế và xuất hoá đơn hàng hoá nhập khẩu

Thời điểm ghi nhận thuế hàng hoá nhập khẩu là khi hoàn thành đăng ký tờ khai hải quan, việc đăng ký tờ khai hải quan được thực hiện trước khi hàng hoá đến cửa khẩu hoặc không quá 30 ngày kể từ khi hàng hoá đến cửa khẩu.

Thời điểm ghi nhận thuế, xuất hoá đơn và ghi nhận hàng hoá nhập khẩu có thể sẽ không diễn ra đồng thời.

Trên đây là thông tin về thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng và những thông tin liên quan, mong rằng những kiến thức trên sẽ giúp doanh nghiệp của bạn hoàn thành tốt các hoạt động ghi nhận doanh thu và báo cáo thuế. Mọi thắc mắc về phần mềm quản trị doanh nghiệp, phần mềm bán hàng, phần mếm sản xuất vui lòng liên hệ đến MekongSoft qua số hotline  0944443558  để được giải đáp.